NUŻENIEC (Demodex folliculorum)
Nużeniec ludzki jest to mały roztocz, który żywi się substancjami lipidowymi i łojem skórnym. Najczęściej znajdywany jest w okolicach powiek (rzęs), brwi, nosa, czoła, zewnętrznych przewodów słuchowych i wokół ust, w okolicach intymnych, rzadziej w innych częściach ciała. Doskonałe warunki do życia zapewniają mu mieszki włosów i gruczoły łojowe.
Chorobotwórczość
Znalezienie nużeńca często nie jest związane z konkretnymi objawami. Nosicielstwo tych roztoczy jest bardzo rozpowszechnione wśród dorosłych. Jednak mogą powodować też dokuczliwe choroby. Swoistą jednostką chorobową są łojotokowe zmiany skórne (nużyca). Objawem mogą być krostki, zmiany grudkowe lub pęcherzykowe najczęściej występujące na twarzy. Jeżeli nużeniec zaatakuje mieszki rzęs, doprowadza do stanu zapalnego powiek i spojówek. Nużyca oczna (demodekoza oczna) objawia się zaczerwienieniem, świądem i pieczeniem powiek i spojówek a także suchością oka. W tej postaci choroby może dochodzić do złuszczania naskórka powiek a nawet wypadania rzęs. Nużeńce mogą atakować też skórę owłosioną powodując m. in. wypadanie włosów. Poza tym miejsca zainfekowane przez nużeńca częściej są atakowane przez wirusy i bakterie.
Rozprzestrzenienie
Nużeniec ludzki jest swoisty tylko dla człowieka. Zwierzęta są atakowane przez nużeńce swoiste dla gatunku np.: pies – Demodex canis. Inwazja tych roztoczy u psów czy kotów może być dla nich groźna a nawet kończyć się ich śmiercią.
Nużeńce ludzkie po opuszczeniu organizmu w środowisku zewnętrznym przeżywają najwyżej kilkanaście godzin. Jeżeli zostaną wydalone z substancjami tłuszczowymi (np.: woskowina uszna) albo dostaną się do sprzyjającego im środowiska mogą przeżyć od kilku dni do paru tygodni. Człowiek zaraża się przez kontakt bezpośredni z zarażoną osobą albo pośrednio poprzez kurz, przedmioty codziennej higieny (ręczniki, grzebienie itp.), u kosmetyczki, fryzjera, na siłowni.
Diagnostyka
Materiał do badań: rzęsy, brwi, zeskrobiny ze zmian skórnych , ropa i wydzielina z krost i innych zmian.
Rozpoznanie: wykrycie nużeńca w preparacie bezpośrednim
NUŻYCA MOŻE BYĆ MYLONA Z WIELOMA CHOROBAMI SKÓRY A NAJCZĘŚCIEJ Z ALERGIAMI ORAZ ZAKAŻENIAMI WIRUSOWYMI, BAKTERYJNYMI I GRZYBICZYMI. DLATEGO BARDZO WAŻNYM JEST PRAWIDŁOWE ZDIAGNOZOWANIE A NASTĘPNIE PRAWIDŁOWE LECZENIE ROZPOZNANEJ JEDNOSTKI CHOROBOWEJ.
Laboratorium Analityczno – Bakteriologiczne „LAB” diagnozuje nużycę już prawie dwadzieścia lat. Tylko doświadczony personel potrafi prawidłowo pobrać materiał i następnie wykonać badanie wykrywające nużeńca. W celu odpowiedniego przygotowania się do pobrania materiału zalecamy pacjentom nie smarowanie miejsc badanych kremami, pudrami, itp., nie stosowanie makijażu, nie malowanie rzęs i brwi przed badaniem.