Lamblioza

LABORATORYJNA DIAGNOSTYKA LAMBLIOZY (giardiozy)

Czynnik etiologiczny

choroby: pierwotniak Giardia lamblia.

Źródła zarażenia Giardia lamblia

Powierzchnie zakażone odchodami chorych ludzi lub zwierząt: poręcze, klamki, zabawki w żłobkach, przedszkolach, szkołach, owoce, warzywa.
Zakażona woda pitna i do mycia.
Kąpiel w wodzie zanieczyszczonej odchodami ludzi i zwierząt (baseny, jeziora, fontanny itd.).

Ważna rola psów w rozprzestrzenianiu się giardiozy:

Szczególną role mogą odgrywać młode szczeniaki do 2 lat, wśród których ekstensywność inwazji sięga 88%.
WHO uznało psy za ważne ogniwo w łańcuchu epidemiologicznym giardiozy u ludzi, szczególnie w miastach.
Badania przeprowadzone w Polsce wskazują na 6,6% zarażonych giardiozą dorosłych psów, a 10% psów młodych do 2 roku życia.
Zarażenia te szczególnie łatwo szerzą się w hodowlach psów.

Wyróżnia się dwa okresy choroby:

OSTRY OKRES CHOROBY

– objawy: biegunka (może być gwałtowna, wodnista), bóle brzucha, bóle głowy, wzdęcia, nudności, zmęczenie, bezsenność.

Te objawy utrzymują się od 4 – 6 tygodni.

PRZEWLEKŁY OKRES CHOROBY

– objawy: naprzemienne biegunki i zaparcia, bóle brzucha (zwłaszcza po jedzeniu), niedokrwistość (niedobory witaminy B12 i kwasu foliowego), osłabienie, spadek wagi ciała (u dzieci często brak apetytu), wysypki, zmiany skórne, żółtaczka (w przypadku zajęcia pęcherzyka żółciowego, stanu zapalnego dróg żółciowych lub dwunastnicy), bóle głowy, szybkie męczenie się, u dzieci nieprawidłowy rozwój.

Te objawy utrzymują się dłużej niż 6 tygodni.

Materiał do badania:

KAŁ – w próbkach kału można wykrywać:

białko CWP – 1 (cyst wall proteins) Giardia lamblia (glikoproteina GSA 65) w teście EIA – na początku choroby wykrywalność u 100% chorych, a pod koniec okresu ostrego spada do 5 – 10%.
cysty pierwotniaka G. lamblia – wydzielane są przez cały okres ostry a wydalane z organizmu okresowo „co kilka dni” stąd powinno się wykonywać badanie w co najmniej 3 próbkach kału pobranych w odstępie trzech dni. W przewlekłym okresie choroby wykrywanie cyst pierwotniaka ma mniejsze znaczenie diagnostyczne.

Cechy cyst Giardia lamblia:

Odporne są na niesprzyjające warunki środowiska
Zdolność przeżycia zachowują przez 60 dni od momentu wydalenia w naszej strefie klimatycznej
Przeżywają w temp. 4⁰C ponad 1 miesiąc, a w temp. -20⁰C ponad 6 miesięcy
W wodzie o temp. 18^oC przeżywają do 3 miesięcy
3% chloramina zabija 10% cyst dopiero po 24 godzinach
1% roztwór sublimatu niszczy 100% cyst w ciągu godziny
Cysty giną w temp. 64^oC (denaturacja białek)
Chlorowanie wody wodociągowej nie niszczy cyst, konieczna jest odpowiednia filtracja
Do zarażenia wystarczy 10 cyst
- trofozoity pierwotniaka G. lamblia – wykrywane są w świeżym kale (z domieszką śluzu) i tylko w ostrym okresie choroby. Trofozoity można wykrywać w żółci.

KREW – wykrywanie w surowicy swoistych przeciwciał skierowanych przeciwko pierwotniakowi Giardia lamblia w klasie IgA, IgM i IgG.

swoiste przeciwciała w klasie A wytwarza 86% osób zarażonych pierwotniakiem. Pojawiają się one, podobnie jak przeciwciała w klasie IgG, w połowie okresu ostrego choroby. Ponieważ utrzymują się w surowicy od paru tygodni do paru lat, wskazują na późną fazę ostrą, fazę przewlekłą lub ozdrowieńczą. Oznaczanie tych przeciwciał jest pomocne w klinicznej diagnozie
swoiste przeciwciała w klasie M wytwarza 100% osób zarażonych pierwotniakiem i pojawiają się ok. 3 tygodnia choroby. Utrzymują się w surowicy zwykle przez 3 – 4 miesiące. W niskich mianach – nawet do 6 miesięcy. Obecność tych przeciwciał świadczy o ostrym okresie choroby.
swoiste przeciwciała w klasie G wytwarza ok. 70% chorych i pojawiają się w surowicy w połowie okresu ostrego, a w niskich mianach mogą utrzymywać się nawet do 2 lat. Obecność tych przeciwciał w surowicy (przy braku przeciwciał w klasie IgM) wskazuje na fazę przewlekłą lub ozdrowieńczą.

Informacja dla pacjentów.

Od lutego 2018 roku oznaczamy we krwi przeciwciała w klasie IgA przeciwko Gardia lambia zamiast IgM.
Próbkę kału na badanie najlepiej pobrać w okresie objawów brzusznych i niezwłocznie dostarczyć do laboratorium.